Zielony pokój wypoczynkowy w centach zabudowanych miast. |

Oazą dla mieszkańców gęsto zabudowanych miast może być zielony pokój wypoczynkowy, który zapewni cień i chłód w upalne dni, równocześnie chroniąc przed hałasem i smogiem.

Pomysł na zielony pokój wypoczynkowy (ang. Green Living Room) to jeden z efektów projektu TURAS, kilkuletniego przedsięwzięcia realizowanego przez 30 organizacji partnerskich z 11 miast i regionów Europy.

Mobile Green Living Room w Brukseli (fot. TURAS)

Celem tej inicjatywy było wypracowanie rozwiązań sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi miast i zwiększenia ich odporności na skutki zmian klimatu. Leżący w południowo-zachodniej części Niemiec region Stuttgart, jeden z partnerów projektu, już teraz dotkliwie odczuwa wynikający ze zmian klimatycznych wzrost temperatury. Daje się on we znaki przede wszystkim mieszkańcom terenów zurbanizowanych, gdzie można zaobserwować zjawisko tzw. „miejskiej wyspy ciepła”. Podczas upalnych dni i nocy temperatura w centrum miasta jest o kilka stopni wyższa niż na jego obrzeżach. Ponadto mieszkańcom dokucza wysokie stężenie pyłów i zanieczyszczeń wzdłuż głównych ulic. Stopniowo zanika też różnorodność biologiczna.

Mobile Green Living Room w Lubljanie (fot. TURAS)

Mobile Green Living Room w Zagrzebiu (fot. TURAS)

Aby ograniczyć dotkliwe skutki zmian klimatu i poprawić komfort życia mieszkańców postanowiono stworzyć wielofunkcyjną zieloną przestrzeń – miejską strefę komfortu klimatycznego – w centrum jednego z miast regionu. Verband Region Stuttgart (instytucja zajmująca się planowaniem przestrzennym na poziomie regionalnym) i jej kontakty ze 179 miastami w regionie okazały się kluczowe, żeby znaleźć miasto partnerskie zainteresowane udziałem w projekcie. Ostatecznie na lokalizację pilotażu wybrano Ludwigsburg.

Miejskie strefy komfortu klimatycznego powinny powstawać w miejscach, gdzie istnieje duże zagęszczanie zarówno lokali biurowych czy usługowych jak i instytucji publicznych, a równocześnie brakuje zieleni. Lokalizację takiej strefy komfortu w Ludwigsburgu ustalono w wyniku szczegółowej analizy map zagospodarowania przestrzennego. W zrozumieniu lokalnych uwarunkowań klimatycznych pomógł także „Regionalny Atlas Klimatyczny” dla Stuttgartu – ten sam, który ułatwił stworzenie lokalnej strategii adaptacji do zmian klimatu i posłużył jako inspiracja dla innych projektów, w tym dla projektu Adaptcity, w którym powstała mapa klimatyczna dla Warszawy.

Mapa klimatyczna Warszawy

W strategii adaptacji do zmian klimatu dla miasta Ludwigsburg za jeden z celów przyjęto „zazielenianie centrum miasta”. Dlatego też lokalne władze chętnie poparły projekt „Green Living Room” i dofinansowały jego realizację. Do przedsięwzięcia przyłączył się też Uniwersytet w Stuttgarcie (ILPOE) a rolę koordynatora i głównego wykonawcy przejęła firma Helix Pflanzen. Samą instalację zaprojektowali architekci z biura ludwig.schönle.

Projekt spotkał się z szerokim poparciem ponieważ był interesujący dla miasta, zarówno na poziomie strategicznym (robocze pomysły na zazielenianie centrum miasta) jak i planistycznym (poprzez wprowadzenie planu rozwoju przestrzeni otwartych oraz strategii adaptacji do zmian klimatu). Przedsięwzięcie cieszy się także dużym zainteresowaniem wśród ekspertów z branży ogrodniczej i architektów krajobrazu, którym nie są obce idee zrównoważonego rozwoju miast. Proces realizacji inwestycji był bowiem oparty na technicznej wiedzy specjalistycznej związanej z wykorzystaniem w budownictwie żywych roślin (ang. living plant construction) oraz wiedzy o systemach zielonych ścian.

Green Living Room w Ludwigsburgu funkcjonuje już od kilku lat i cieszy się nieustającą popularnością. Stanowi bowiem atrakcyjną otwartą przestrzeń, która daje mieszkańcom rześkie miejsce do odpoczynku w samym sercu miejskiej dżungli. Po zakończeniu projektu finansowanego ze środków unijnych opiekę nad instalacją przejęły władze miasta.

Tak jak każdy system zielonych ścian, Green Living Room przynosi wiele korzyści zarówno dla lokalnej społeczności jak i dla środowiska przyrodniczego:

sprzyja zachowaniu bioróżnorodności – elementy łąki kwietnej i polne kwiaty to źródło pożywienia dla ptaków i owadów, w tym dla pszczół;
łagodzi efekt miejskiej wyspy ciepła – pomaga obniżyć podwyższone temperatury w centrum miasta;
infiltruje wodę deszczową i pomaga zapobiegać lokalnym podtopieniom;
ogranicza zanieczyszczenie hałasem – stanowi zaporę dźwiękową i tworzy oazę ciszy i spokoju w centrum miasta;
pochłania dwutlenek węgla i emituje tlen, poprawiając jakość powietrza.

Tymczasem, latem ubiegłego roku w trasę po europejskich miastach ruszył przenośny zielony pokój wypoczynkowy (ang. Mobile Green Living Room). W tym roku zaprosiły go do siebie kolejne metropolie. Instalacja pojawiła się m. in. we Frankfurcie.

Mobile Green Living Room we Frankfurcie (fot. Helix Pflanzen)

Przenośne instalacje cieszą się dużym zainteresowaniem wśród władz miejskich, ponieważ można używać ich także do promocji własnej zielonej infrastruktury. Jest to prosty sposób na adaptację do zmian klimatu, a instalowanie takich rozwiązań na placach i w pobliżu głównych ulic zwiększa widoczność podejmowanych lokalnie działań i podnosi poziom świadomości mieszkańców w kwestiach dotyczących zrównoważonego rozwoju miast.

Obejrzyj film o tym, jak powstawał Green Living Room:

https://www.youtube.com/watch?v=nxSooNdE8Fs