1 lutego 2018 roku ruszył oficjalnie Warszawski Indeks Powietrza. Jego celem jest informowanie o poziomie zanieczyszczeń powietrza w stolicy. Na razie działają cztery czujniki, ale docelowo ma ich być 100.
Miasto Warszawa oraz naukowcy z Politechniki Warszawskiej stworzyli narzędzie dzięki, któremu mieszkańcy stolicy zyskali dostęp do przejrzystych i intuicyjnych informacji oraz prognoz związanych z jakością powietrza.
W ramach WIP Politechnika Warszawska zbudowała matematyczny model służący analizowaniu i prognozowaniu poziomów indeksu powietrza. Wyniki oparte są na danych historycznych o stężeniach wybranych zanieczyszczeń powietrza, danych meteorologicznych oraz wskaźnikowych danych o emisjach. W oparciu o te informacje na stronie wip.um.warszawa.pl prezentowane są rekomendacje dotyczące aktywności mieszkańców na powietrzu oraz ostrzeżenia związane z występowaniem lub prognozowaniem na dzień następny zanieczyszczeń, w stężeniach mogących stwarzać zagrożenie dla zdrowia.
– Przygotowując metodologię indeksu oraz skalę pomiarów wykorzystaliśmy doświadczenia naszych zagranicznych kolegów. Warszawskie rekomendacje zostały oparte m.in. o Kanadyjski Indeks Zdrowotny Jakości Powietrza, Londyński Indeks Jakości Powietrza czy Europejski Indeks Jakości Powietrza – mówi dr hab. inż. Andrzej Kraszewski, profesor na Wydziale Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej.
WIP podzielony jest na Warszawski Ogólny Indeks Powietrza (WIPo) oraz Warszawski Zdrowotny Indeks Powietrza (WIPz).
– Poziomy obu indeksów są obliczane i prognozowane dla każdej stacji monitoringu powietrza osobno. W przyszłości takie operacje będą przeprowadzane również dla dedykowanych urządzeń pomiarowych, które wejdą w skład sieci pomiarów jakości powietrza – zapewnia dr hab. inż. Artur Badyda, profesor na Wydziale Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej.
Oba indeksy prezentowane są w przejrzystej formie graficznej. Użytkownik portalu wip.um.warszawa.pl wybiera, które dane interesują go najbardziej – WIPo czy też WIPz, a następnie konkretną stację pomiarową.
W obecnej fazie projektu system opiera się na danych pomiarowych pozyskiwanych ze stacji monitoringu jakości powietrza należących do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska posiada cztery automatyczne punkty pomiarowe zlokalizowane w Warszawie. Dwa w Śródmieściu (przy al. Niepodległości oraz przy ul. Marszałkowskiej) oraz po jednym na Targówku (ul. Kondratowicza) i na Ursynowie (ul. Wokalna). W kolejnym etapie prac nad WIP Miasto przewiduje montaż około 100 urządzeń pomiarowych. To z kolei pozwoli na dokładniejsze monitorowanie i identyfikację potencjalnych zagrożeń. Urządzenia pojawią się we wszystkich dzielnicach stolicy. Wkrótce rozpoczną się pilotażowe pomiary, które pomogą dokonać wyboru mierników optymalnych dla specyfiki Warszawy.
Co sprawdzimy w WIP?
Warszawski Ogólny Indeks Powietrza opiera się na pomiarach 1-godzinnych stężeń pyłów PM10 i PM2,5 oraz NO2, jak również na prognozach ich wartości. Poziom WIPo w wybranym punkcie pomiarowym zależy od najwyższego stężenia spośród wymienionych zanieczyszczeń powietrza. Indeks ten prezentowany jest w czteropoziomowej skali dla danych bieżących (z poprzedniej godziny) oraz prognoz dla godzin: 06.00, 14.00, 22.00 i dla całej kolejnej doby.
Warszawski Zdrowotny Indeks Powietrza ma na celu przede wszystkim uwzględnienie potrzeb wrażliwych grup w kontekście wpływu jakości powietrza na ich zdrowie oraz życie. Wybrano te grupy, dla których istnieją udowodnione związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy krótkoterminowym (dobowym) narażeniem na zanieczyszczenia pyłowe, a możliwością wystąpienia widocznych skutków zdrowotnych. Przy obliczaniu WIPz wykorzystuje się związki matematyczne między jakością powietrza a wzrostem ryzyka wystąpienia:
• zaostrzenia przebiegu astmy oskrzelowej u dzieci cierpiących z powodu tej choroby;
• hospitalizacji z powodu zaostrzeń chorób układu oddechowego;
• hospitalizacji z powodu zaostrzeń chorób układu krążenia;
• przedwczesnego zgonu u osób starszych.
Podczas tworzenia założeń dla obliczania WIP prowadzone były konsultacje ze specjalistami z zakresu pneumonologii i alergologii oraz kardiologii z Wojskowego Instytutu Medycznego oraz epidemiologii z King’s College London. To właśnie na tej uczelni opracowano Londyński Indeks Jakości Powietrza, a prof. Michał Krzyżanowski, z którym konsultowane były założenia indeksu jest jednym z najbardziej znanych i uznanych europejskich epidemiologów w zakresie problematyki jakości powietrza.
W odróżnieniu od WIPo, poziomy indeksu zdrowotnego obliczane są na podstawie 24-godzinnych stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 (liczone z 12-godzinnego okresu poprzedzającego moment bieżący oraz prognozy liczonej od chwili bieżącej na kolejny okres 12-godzinny). Na stronie internetowej publikowane są dwie prognozy WIPz wraz z zaleceniami dla poszczególnych grup wrażliwych: na dzień bieżący (aktualizowane o godz. 06.00, 14.00 i 22.00) oraz na kolejną dobę.
– Mamy świadomość, że wskazania indeksu zdrowotnego mogą być dla niektórych zatrważające. Może się zdarzyć, że w sezonie zimowym przez wiele dni z rzędu będziemy notować poziomy, które np. dla dzieci z astmą czy osób z chorobami układu oddechowego będą powodować zagrożenie. To jednak powinno dać do myślenia wszystkim warszawiakom. Chcemy, aby mieszkańcy stolicy, mieli również świadomość tego, że są współodpowiedzialni za jakość powietrza – podkreśla Michał Olszewski i dodaje – Liczymy, że nasze działania wprost wpłyną na zachowania mieszkańców. Jeśli dotychczasowe apele ich nie przekonały np. do zmiany sposobu dojazdu do pracy czy sposobu ogrzewania, może zrobią to wyniki WIP.
Jak działa WIP?
Indeks jakości powietrza jest liczbą wyrażającą w ustalonej skali przybliżony stopień zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Skala jest podzielona na przedziały oznaczone kolorami i opatrzone opisem. Czym wyższa wartość indeksu, tym gorsza jest jakość powietrza. Na podstawie wskazań indeksu rozsyłane będą m.in. do komunikaty do mieszkańców o prognozowanym pogorszeniu jakości powietrza.
Indeks jakości powietrza obliczany jest na podstawie średnich godzinowych lub dobowych stężeń wskaźników jakości powietrza, do których najczęściej należą pył zawieszony, tlenki azotu, tlenki siarki, ozon, tlenek węgla, czy inne substancje (w przypadku Warszawy są to pyły PM10 i PM2,5 oraz NO2). Wartości tych stężeń uzyskuje się na drodze pomiarów lub też modelowania matematycznego. Wszystkie dane są gromadzone w centralnym repozytorium.
Warto również zaznaczyć, że Warszawski Indeks Powietrza, jest narzędziem działającym w czasie rzeczywistym i prognozującym, a ostrzeżenia są wydawane na kolejny dzień tak, aby umożliwić mieszkańcom zaplanowanie aktywności z uwzględnieniem stanu jakości powietrza. To zupełnie inaczej niż w przypadku obecnych systemów powiadamiania. Tam alerty w zawiązku z przekroczeniem poziomów informowania i alarmowania określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu ogłaszane są już po wystąpieniu przekroczeń poprzedniego dnia.
Pierwsze komunikaty ostrzegające o pogorszeniu jakości powietrza zostały wysłane do warszawiaków w grudniu 2016 r. Wtedy wprowadzona została również bezpłatna komunikacja miejska. Dzięki współpracy ze specjalistami w zakresie jakości powietrza oraz jej wpływu na zdrowie ostrzeżenia do mieszkańców są przekazywane w przypadku prognoz wskazujących na możliwość przekroczenia kolejnego dnia dobowych stężeń pyłu PM10 wynoszących 100 μg/m3. To właśnie ten poziom pyłu został przyjęty za warszawski poziom alarmowania, natomiast 80 μg/m3 to poziom informowania o zagrożeniu.
Działania informacyjne, ale też inwestycyjne i edukacyjne prowadzone są na podstawie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej przyjętego w grudniu 2015 roku przez Radę m.st. Warszawy.
źródło: http://wip.um.warszawa.pl/
http://www.um.warszawa.pl/aktualnosci/ruszy-warszawski-indeks-powietrza